Kızılay Resmi Bir Kurum mudur?

Kızılay Resmi Bir Kurum mudur? Hayır, değildir arkadaşlar. Kızılay Kamu Yararına Çalışan Dernek statüsünde bir gönüllü sosyal hizmet kuruluşudur. Yani Kızılay Dernekler Kanunu hükümlerine tabi, kamu yararına çalışan bir özel hukuk tüzel kişisidir

Elazığ depreminden sonra Kızılay başkanının yardım kampanyası başlatması tepkilere neden olmuştu. Bir çok kişide bu yardım toplama işinin aslını bilmediğinden her zaman ki gibi olayları kendi siyasi görüşleri doğrultusunda doğru veya yanlış eleştirilerde bulundular.

Peki neden böyle bir açıklama yapmak zorunluluğu hissettim. Çünkü her konuda olduğu gibi bilgi eksikliği ile akıl veren kişiler gördüm. Sosyal ağlarda en çok ” Türk Kızılayı Derneği kamu kurumu mudur? Kızılay özel mi devletin mi? Kızılay devlet kuruluşu mudur? Kızılay bir sivil toplum örgütü müdür? ” bu 4 soru ile karşılaştım. Bu soruların cevabıda her yorumda farklı farklı tartışmalara sebep olmuştu.

Kızılayın Tüzüğü, Resmi Gazete: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/02/20090219-1.htm

Aslında bu soruların tam bir net cevabı yok çünkü Kızılay ‘ın yapısı özerk bir konumdadır. Aslında Kızılay gönüllük esasına dayalı bir sivil toplum örğütüdür. Ama amaçları doğrultusunda Kamu Yararına Çalışan bir dernek konumundadır ( 1913 yılında bu ünvanı alıyor ) ve kamuya hesap vermek zorundadır.

Kısacası Kızılay izin almadan yardım kampanyası başlayabilir. Devlet Kızılaya ödenek ayırmaz. Kızılay bağış sistemi ile ayakta kalan bir sivil toplum örgütüdür.

Kızılay Cumhurbaşkanı mı Bağlı?

Hayır bağlı değildir arkadaşlar. Peki halkımızın ağzında neden bu laf dolaşıyor? Bunun sebebi Kızılayın tüzügündeki “Türkiye Cumhurbaşkanı’nın Yüksek Himayelerinde” yazısıdır. Aslında burada himaye kavramı manevi bir sahiplenme, derneğin kamu oyunda önem ve saygınlığını gösteren bir anlama geldiği söylenebilir.

Bu tür bir himaye kavramı Atatürk tarafından kurulmuş olan bazı derneklerin tüzüklerinde de mevcuttur. Ayrıca buradakine benzeyen himaye kavramları, İngiliz Kızılhaç’ının, Avustralya, Kanada ve Yeni Zellanda gibi Commonwealth ülkelerinin Kızılhaç Teşkilatlarının tüzüklerinde de ”Kraliçe’nin himayesi” olarak varlığını sürdürmektedir.

Kızılay Hangi Bakanlığa Bağlı?

Kızılay gönüllülerden oluşan bir sivil toplum örgütü olarak direk bir bakanlığa bağlı değildir. Ama Kamu Yararına çalıştığı için Kızılay Derneği’nin tüzük değişiklikleri Bakanlar Kurulu’nun onayına tabidir. Ayrıca diğer dernekler gibi İçişleri Bakanlığı’nın denetimine tabi. Kamuya yararlı bir dernek olarak ise Devlet Denetleme Kurulu’nun denetimine tabidir.